.png)
Trong dòng chảy không ngừng của giáo dục, câu hỏi "Học mầm non để làm gì?" vẫn luôn thường trực, không chỉ trong suy tư của các bậc phụ huynh mà còn là trăn trở của những nhà giáo dục. Liệu rằng, giai đoạn đầu đời tại trường mầm non chỉ đơn thuần là những giờ phút vui chơi, ca hát, hay đó là nền móng vững chắc, nơi những viên gạch đầu tiên của tương lai được đặt nền?
Thực tế cho thấy, một bộ phận phụ huynh vẫn còn quan niệm rằng, mục tiêu của giáo dục mầm non chỉ giới hạn ở việc trang bị cho trẻ các kỹ năng cơ bản như cầm đũa, chào hỏi, nhận biết màu sắc và số đếm. Quan điểm này, tuy mang tính thực tiễn, nhưng liệu có phải chúng ta đang vô tình bỏ qua "giai đoạn vàng" của sự phát triển, nơi tiềm năng vô hạn của trẻ đang chờ được khai phá? Phải chăng, chúng ta đang thu hẹp không gian phát triển của trẻ trong những khuôn khổ đơn giản, thay vì mở rộng cánh cửa cho sự sáng tạo và khám phá?
Học mầm non để làm gì? Để trở thành nhà khoa học chính hiệu
Thật vậy, trẻ mầm non chính là những nhà khoa học tương lai! Trẻ không chỉ chơi đùa, hát hò và đọc thơ mà còn thử nghiệm mọi thứ xung quanh: thử đổ sữa vào cơm để xem "phản ứng hóa học" xảy ra, bỏ khăn giấy vào bồn rửa mặt rồi quan sát sự biến mất của nước…
Những thí nghiệm đó chính là khởi đầu của việc học thực thụ. Không phải kiểu ngồi ngay ngắn, nghe giảng, rồi răm rắp lặp lại. Mà là học bằng cách khám phá, thử nghiệm, và tự tìm ra câu trả lời.
Theo nghiên cứu từ Đại học Helsinki, Phần Lan (2022), trẻ nhỏ tiếp cận với phương pháp học tập chủ động có khả năng phát triển tư duy phản biện tốt hơn 40% so với những trẻ chỉ tiếp nhận thông tin một chiều.
Học theo dự án: Dự án Ocean (Đại dương)
Mỗi dự án đều là những câu chuyện khác nhau. ‘’Cô ơi, con thích đi biển lắm.’’ ‘’Mình biết nước biển mặn vì mình đi biển hai lần rồi đó.’’ ‘’Làm sao con cá có thể sống được dưới biển?’’ ‘’Cô ơi, vì sao nước biển có màu đen vậy?’’... Với những điều đã biết và những điều trẻ chưa biết sẽ là một kho tàng mở ra những chân trời trải nghiệm đầy lý thú.
Thế là Dự án Ocean ra đời!
"Con thích cá mập!", "Con thích đi biển lắm", "Biển có ốc mượn hồn nữa"... Hàng loạt câu trả lời về biển cả vang lên trong lớp học, cho thấy sự say mê của các bạn nhỏ dành cho đại dương bao la. Từ những bức tranh vẽ cá heo, nàng tiên cá, hay cả đại dương mênh mông, Dự án Ocean bắt đầu nảy mầm.
Trong quá trình tìm hiểu, các bé không khỏi ngỡ ngàng khi biết rằng biển đang bị ô nhiễm nghiêm trọng: ‘’Rác làm cho nước biển có màu đen’’, ‘’Những con cá màu đen bơi đến nên biển có màu đen.’’... Những hình ảnh rác thải nhựa, những con vật biển bị mắc kẹt, khiến các em không khỏi xót xa. "Tại sao biển lại bẩn như vậy?", "Chúng ta có thể làm gì để giúp biển sạch hơn?"... Những câu hỏi hồn nhiên nhưng đầy trăn trở ấy đã thôi thúc cả lớp cùng nhau hành động.
Các bé bắt đầu tìm hiểu về tác hại của rác đối với môi trường biển, thực hiện các thí nghiệm để quan sát sự phân hủy của rác thải, và cùng nhau thu gom rác trong khuôn viên trường. Không chỉ vậy, các em còn sáng tạo ra những "ngôi nhà" từ vật liệu tái chế cho những chú ốc mượn hồn, và tìm hiểu về cách lọc nước, hay sáng tác cả bài hát về bảo vệ môi trường.
Dự án Ocean không chỉ mang đến cho các bé những kiến thức bổ ích về đại dương, mà còn giúp các em hình thành ý thức bảo vệ môi trường ngay từ khi còn nhỏ. Những bức tranh đại dương sạch đẹp, những thông điệp bảo vệ môi trường được lan tỏa, cho thấy sự trưởng thành và tinh thần trách nhiệm của các bạn nhỏ.
Một số bé thậm chí còn đề xuất gửi thông điệp bảo vệ đại dương đến các bậc phụ huynh, truyền tải ý thức bảo vệ môi trường. Học không phải chỉ để ngoan, mà là để tò mò, tìm tòi, làm những thí nghiệm "ngốc nghếch" nhưng thực chất lại vô cùng thuyết phục.
Theo Viện Nghiên cứu Giáo dục Harvard, Mỹ (2021), trẻ em học thông qua dự án có mức độ ghi nhớ thông tin cao hơn 30% so với phương pháp truyền thống, đồng thời khả năng hợp tác và sáng tạo cũng vượt trội. Chính sự chủ động trong học tập giúp trẻ tiếp cận tri thức một cách bền vững.
Tại sao học theo dự án lại quan trọng?
Khi trẻ học theo dự án, chúng không chỉ học kiến thức, mà còn phát triển các kỹ năng thiết yếu: tư duy logic, giao tiếp, làm việc nhóm, và đặc biệt là học cách học.
Các con không chỉ nhớ thông tin rời rạc, mà còn hiểu sâu về cách mọi thứ vận hành. Trẻ được khuyến khích đặt câu hỏi, suy luận và tìm cách giải quyết vấn đề. Học không chỉ để chuẩn bị cho tương lai xa xôi, mà còn là một hành trình đầy ý nghĩa ngay từ bây giờ.
Một nghiên cứu từ Viện Giáo dục Trẻ em Việt Nam (2023) cho thấy trẻ được tiếp cận với phương pháp học dự án có khả năng giao tiếp và thể hiện ý tưởng tốt hơn 45% so với nhóm trẻ học theo phương pháp thụ động.
Dự án Ocean không chỉ giúp trẻ hiểu về môi trường mà còn tạo động lực để trẻ hành động. Những đứa trẻ 3-6 tuổi có thể chưa đủ lớn để tự mình cứu lấy đại dương, nhưng khi các con học cách suy nghĩ, phản biện và tìm giải pháp, các con đang bước trên hành trình trở thành những công dân có trách nhiệm với thế giới.
Hãy thử tưởng tượng: nếu ngay từ 3-6 tuổi, trẻ đã biết cách tìm tòi, đặt câu hỏi, say mê học tập như thế này, thì đến khi trưởng thành, việc học sẽ không còn là áp lực mà sẽ trở thành niềm vui.
Học mầm non để làm gì? Học để lớn lên, nhưng không quên giữ ngọn lửa đam mê khám phá cháy mãi trong tâm trí! Vì vậy, ba mẹ ơi, hãy để con được trải nghiệm, đặt câu hỏi, thử nghiệm và sai lầm - bởi đó chính là cách con học thực sự!
Comments