.png)
Khi nhắc đến Phần Lan, ngoài hệ thống giáo dục tiên tiến hàng đầu thế giới, chúng ta còn nhớ đến một triết lý sống đầy ý nghĩa mang tên "sisu". Sisu thể hiện tinh thần kiên cường, bền bỉ, và sự không bỏ cuộc khi đối diện với khó khăn. Đối với người Phần Lan, sisu không chỉ là một phẩm chất cá nhân mà còn là tinh thần được vun đắp từ khi còn thơ bé. Các bậc cha mẹ ở Phần Lan không chỉ dạy con về cách cư xử mà còn giúp trẻ xây dựng sức mạnh nội tâm để tự tin vượt qua thử thách trong cuộc sống.
Dưới đây là 5 câu nói thường xuyên được cha mẹ Phần Lan sử dụng để truyền tải tinh thần sisu cho trẻ từ độ tuổi 0-6. Những lời nói này không chỉ giúp các con phát triển vững vàng về mặt cảm xúc và tinh thần, mà còn đặt nền móng cho sự thành công và hạnh phúc trong tương lai.
1. "Con có thể thử lại lần nữa mà, phải không?"
Khuyến khích trẻ thử lại sau khi thất bại là một cách giúp trẻ phát triển khả năng kiên nhẫn và không từ bỏ. Tại Phần Lan, việc thất bại được xem là một phần tự nhiên của quá trình học hỏi. Trẻ nhỏ khi được khuyến khích thử lại sau khi thất bại sẽ phát triển khả năng tự tin và tự kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
Khuyến khích trẻ thử lại sau thất bại là nền tảng phát triển sự kiên nhẫn và khả năng không bỏ cuộc. Nghiên cứu từ Đại học Helsinki (Phần Lan) nhấn mạnh rằng thất bại là một phần tự nhiên của học hỏi, giúp trẻ xây dựng lòng tự tin và khả năng kiểm soát cảm xúc. Trẻ được khuyến khích thử lại sau thất bại có xu hướng trở nên kiên định và sẵn sàng đối mặt với thử thách hơn. Sự khích lệ từ cha mẹ và giáo viên đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp trẻ cảm thấy an tâm khi thử sức lại.
Hãy tạo điều kiện để trẻ tự tin nói: "Con có thể thử lại lần nữa mà!"
2. "Hãy lắng nghe cảm giác của mình”
Cha mẹ nên khuyến khích trẻ lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của chính mình. Điều này giúp trẻ hình thành lòng tự trọng và sự nhận thức về bản thân. Việc khuyến khích trẻ nhận biết cảm xúc của mình giúp chúng xử lý căng thẳng tốt hơn và phát triển khả năng giải quyết vấn đề.
Ở Phần Lan, các chuyên gia nuôi dạy trẻ thường nhấn mạnh rằng sự nhận biết cảm xúc còn giúp trẻ phát triển trí tuệ cảm xúc, góp phần tăng cường mối quan hệ xã hội. Trẻ em có khả năng kiểm soát cảm xúc sẽ trở nên tự tin hơn trong học tập và các hoạt động khác. Do đó, cha mẹ hãy làm gương, sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ cảm xúc với con, giúp con học cách xử lý các cảm giác một cách tích cực và phát triển toàn diện.
3. "Có lúc nào con cảm thấy không ổn không?"
Đặt câu hỏi này giúp trẻ học cách diễn đạt những cảm xúc tiêu cực mà không cần phải che giấu. Nó cũng khuyến khích trẻ chia sẻ những khó khăn mà mình đang gặp phải và khi trẻ em được khuyến khích chia sẻ cảm xúc sẽ giúp phát triển trí tuệ cảm xúc và khả năng đồng cảm cao hơn.
Báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Trẻ em Helsinki (Phần Lan) cũng chỉ ra rằng sự khuyến khích trẻ biểu đạt cảm xúc giúp giảm căng thẳng và tăng khả năng kiềm chế cảm xúc. Và tại Việt Nam, nghiên cứu từ Đại học Sư phạm TP.HCM cho thấy trẻ biết cách chia sẻ cảm xúc từ nhỏ sẽ có tư duy tích cực và tâm lý vững vàng hơn trong các giai đoạn phát triển sau này. Bằng cách đơn giản hỏi: "Có lúc nào con cảm thấy không ổn không?", phụ huynh sẽ giúp trẻ tự tin thể hiện cảm xúc và xây dựng kỹ năng xã hội một cách tự nhiên.
4. "Mẹ/Ba biết con có thể làm được."
Sự tin tưởng của cha mẹ là động lực mạnh mẽ giúp trẻ cảm thấy mình có khả năng vượt qua thử thách. Động viên con rằng cha mẹ tin vào khả năng của mình sẽ giúp trẻ phát triển tính kiên cường và tinh thần sisu. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã khẳng định rằng sự tin tưởng của cha mẹ có tác động lớn đến sự tự tin và khả năng tự chủ của trẻ.
Khi cha mẹ nói “Mẹ/Ba biết con có thể làm được,” trẻ không chỉ nhận được sự khuyến khích mà còn cảm thấy mình được công nhận, từ đó phát triển lòng tự tin và tinh thần kiên cường, hay còn gọi là "sisu" trong văn hóa Phần Lan. Theo nghiên cứu của University of Eastern Finland (2019), trẻ em có sự ủng hộ tích cực từ cha mẹ thường có khả năng vượt qua khó khăn tốt hơn. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng sự tin tưởng của cha mẹ giúp trẻ phát triển khả năng tự kiểm soát và độc lập. Động viên trẻ từ những điều nhỏ nhặt hàng ngày sẽ giúp trẻ hình thành lòng tự tin lâu dài. Việc tin tưởng vào khả năng của trẻ không chỉ là lời động viên, mà còn là hành động khuyến khích giúp con phát triển tối đa tiềm năng của mình.
5. "Hãy làm từng bước một."
Thay vì đòi hỏi kết quả ngay lập tức, cha mẹ Phần Lan khuyến khích trẻ thực hiện nhiệm vụ theo từng bước nhỏ. Điều này giúp trẻ không bị áp lực và có cảm giác rằng mọi thử thách đều có thể giải quyết được nếu chia nhỏ ra. Việc dạy trẻ chia nhỏ nhiệm vụ sẽ giúp con phát triển kỹ năng quản lý thời gian và giải quyết vấn đề.
Theo nghiên cứu của Đại học Helsinki (Phần Lan), việc phân chia nhiệm vụ thành từng bước nhỏ giúp trẻ phát triển kỹ năng quản lý thời gian và tự tin hơn trong việc vượt qua thử thách. Một nghiên cứu cũng cho thấy rằng, khi trẻ học cách chia nhỏ công việc, chúng có khả năng lập kế hoạch và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn. Phương pháp này không chỉ giảm căng thẳng mà còn gia tăng khả năng kiên nhẫn và trách nhiệm ở trẻ. Kỹ năng này sẽ là hành trang quý báu cho trẻ trong hành trình trưởng thành và đối mặt với những thử thách lớn hơn.
Comments